Pracodawca może prowadzić okresowe szkolenia BHP swoich pracowników.

 

W myśl art. 237 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), pracodawca obowiązany jest przeprowadzać szkolenia z zakresu bhp przed dopuszczeniem pracownika do pracy oraz powtarzać je okresowo. Szczegółowe zasady szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy uregulowane są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.) – dalej r.s.b.h.p.

 

Szkolenie wstępne, na które składa się instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy, powinno odbyć się przed dopuszczeniem pracownika do pracy, natomiast częstotliwość przeprowadzania szkoleń okresowych pracodawca ustala po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami – respektując zarazem wytyczne wynikające z § 15 ust. 1 i 2 r.s.b.h.p. Oznacza to, że szkolenia okresowe powinny się odbywać nie rzadziej niż:

1) co roku dla stanowisk, na których wykonywane są prace szczególnie niebezpieczne,

2) co 3 lata dla stanowisk robotniczych,

3) co 5 lat dla stanowisk kierowniczych, inżynieryjno-technicznych oraz stanowisk, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

4) co 6 lat dla stanowisk administracyjno-biurowych. Należy przy tym dodać, że pierwsze szkolenie okresowe powinno się odbyć w ciągu do 6 miesięcy od momentu rozpoczęcia pracy przez osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym lub 12 miesięcy w przypadku pozostałych pracowników.

 

Zgodnie z rozporządzeniem r.s.b.h.p.:

 

• 2.

1. Pracodawca zapewnia pracownikowi odbycie, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia, w tym przekazanie mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy.

 

• 4.

1. Szkolenie może być organizowane i prowadzone przez pracodawcówlub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

 

• 5. Pracodawca organizujący i prowadzący szkolenieoraz jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zwani dalej “organizatorami szkolenia”, zapewniają:

1) programy poszczególnych rodzajów szkolenia opracowane dla określonych grup stanowisk;

2) programy szkolenia instruktorów w zakresie metod prowadzenia instruktażu – w przypadku prowadzenia takiego szkolenia;

3) wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia;

4) odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności szkoleniowej;

5) wyposażenie dydaktyczne niezbędne do właściwej realizacji programów szkolenia;

6) właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń.

 

Dokumentem potwierdzającym fakt odbycia przez pracownika szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy jest zaświadczenie o ukończeniu szkolenia. Oryginał zaświadczenia powinien zostać wydany pracownikowi, natomiast odpis zaświadczenia jest przechowywany w jego aktach osobowych.

 

Dodatkowo organizator szkolenia jest zobowiązany do prowadzenia i przechowywania dokumentacji szkoleniowej.

 

Wykładowca i instruktor, czyli kto nim może być, jaki mieć zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne?

 

Konstrukcja przepisu jest bardzo ogólna i nie precyzuje, co ustawodawca rozumie pod pojęciami “zasobu wiedzy”, “doświadczenia zawodowego” czy “przygotowania dydaktycznego”, można więc przyjąć, że jak w każdej dziedzinie edukacji, wykładowca szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy musi po prostu posiadać wiedzę merytoryczną, którą będzie potrafił przekazać uczestnikom szkolenia. Przepis nie określa czy, a jeżeli tak, to jakim dyplomem powinna legitymować się taka osoba (np. ukończeniem studiów podyplomowych w zakresie bhp, tytułem technika bhp itp.). Wykładowca ma po prostu dobrze znać omawiane przez siebie zagadnienia.

To samo dotyczy “doświadczenia zawodowego”. Przepisy nie nakazują, aby wykładowca szkoleń okresowych z zakresu bhp posiadał np. co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp. Jest to sprawa wybitnie uznaniowa.

„Przygotowania dydaktyczne” wykładowcy szkoleń z zakresu bhp (pracodawcy) może zostać zrealizowane np. poprzez ukończenie szkolenia okresowego, podczas którego są omawiane metody uczenia osób dorosłych, formy szkolenia (temat dotyczący metodyki szkoleń).

 
Artur Górski